Wat is HDR fotografie?

HDR fotografie staat voor High Dynamic Range fotografie, of Hoog Dynamisch Bereik, als je de Nederlandse omschrijving of vertaling hiervoor gebruikt. HDR fotografie is een fotografievorm waarmee je dynamische foto’s maakt.

HDR fotografie is een populaire vorm van fotograferen die de laatste jaren steeds meer bekendheid en populariteit geniet. Je bent namelijk in staat om bijzondere foto’s te maken met je camera én met een (software) programma op je computer, waarvan je eerst vermoede dat dit enkel door professionele fotografen gemaakt kon worden.

Hoe herken je een HDR foto

Met HDR fotografie ben je in staat om diverse bijzondere foto’s te maken, maar om uit te leggen wat een HDR foto exact is, gebruiken we het volgende voorbeeld:

Het is een zonnige dag en je staat in je woonkamer. Er valt een mooie zonnestraal door je raam naar binnen waardoor je wat stof ziet dwarrelen. Je besluit dat je daarvan een mooie foto wilt maken.

Wanneer je hier een “gewone” foto van maakt, zul je normaliter juist scherpstellen op die lichtstraal en de dwarrelende stofdeeltjes. Op de uiteindelijke foto zie je dan, er vanuit gaande dat je een goede foto hebt genomen, het schitterende effect van het licht en de stofdeeltjes.

Echter, je zult zien dat je niet een scherp beeld hebt van de andere kant van het raam. Wil je in dit specifieke voorbeeld echter ook je voortuin of straat, dus alles aan de andere kant van het raam scherp in beeld hebben, dan zal dat betekenen dat je de binnenkant van de woonkamer onscherp krijgt. Het is kortom in dit geval het een of het ander: of het raam en buiten scherp of juist de woonkamer scherp maar alles achter het raam (buiten) zal onscherp zijn. Een HDR foto is hiervoor de oplossing.

Je maakt in dat geval meerdere foto’s met meerdere lichtinvallen en op die manier krijg je een (uiteindelijke) foto waarbij je meer zult zien dan dat je met je blote oog kunt waarnemen.

Een ander goed en bekend voorbeeld is een foto van een landschap met wolkenvelden. Het effect is daarbij anders wanneer de zon opkomt, achter de wolken is of er juist net achterweg komt. Wanneer je foto’s van dit effect samenvoegt door middel van deze High Dynamic Range fotografie, krijg je een schitterend effect. Zo ook op het voorbeeld hierboven. Hier is juist het accent gelegd op de cactus vooraan op de afbeelding, waarbij de lichtinval bijzonder te noemen is. Alhoewel de focus dus op de cactus op de voorgrond ligt, zie je ook de zonnestralen schitterend in beeld gebracht. Ook dit is dus een voorbeeld van een mooie HDR foto.

HDR fotografie: zie je nu meer of minder dan met je oog?

Het is dus niet gek als je vindt en zegt dat een HDR foto een surrealistisch effect heeft. Zoals aangegeven zie je meer dan je met het blote oog kunt waarnemen. Maar is dit niet tegenstrijdig, meer zien dan met je blote oog?

Wanneer je een HDR foto maakt, maak je eigenlijk van een moment drie foto’s: een onderbelichte foto, een neutrale foto én een overbelichte foto. Over het algemeen zitten er een tot twee stops tussen de belichtingen. Je hebt dus minimaal 3 foto’s nodig met de verschillende belichtingen, maar gebruikelijk is zelfs al 5 verschillende foto’s.

Meest toegepast is namelijk 1 stop onderbelicht, daarna een halve stop onderbelicht. De neutrale foto heeft de “juiste” belichting en daarna nog een halve stop overbelicht en tot slot een hele stop overbelicht. Daarna worden deze foto’s samengevoegd, waarbij de onder- en overbelichte delen eenvoudig kunnen worden aangepast.

Enerzijds is het dus zo dat je de verschillende details (eenvoudigste voorbeeld is schaduwen) dus juist wél met het blote oog zag, maar niet op één “gewone” foto. Dit komt omdat het menselijke oog nuances tussen licht en donker en diepte goed kan opvangen en bijstellen.

Toch wordt er ook genoemd dat je met een HDR foto meer kunt zien dan wat je waarneemt met het blote oog. Dit is omdat er vaak door de surrealistische uitstraling van HDR foto, er worden meerdere foto’s met verschillende belichtingen samengevoegd tot één uiteindelijke HDR foto, enorm veel detail vrijkomt. Dit komt naar voren in zowel de hooglichten als juist de schaduwen. Om die reden wordt gezegd dat door het surrealisch effect je uiteindelijk meer detail zult zien dan met het blote oog.

Hoe kun je HDR foto’s maken?

Dat is mogelijk, omdat je meerdere foto’s over elkaar legt met verschillende belichtingen en instellingen. Door het gebruik van een statief (bij voorkeur) maak je identieke foto’s, echter met verschillende belichtingen en sluitertijd. Omdat dit met behulp van software wordt bewerkt, haal je dus het beste van alle foto’s eruit en “meng” je dit tot een finale foto.

Het begint met het goed instellen van je camera. Deze stel je in op RAW-formaat, zodat je de foto’s achteraf goed kunt bewerken.

Vervolgens zet je je camera op een statief en focus je op het onderwerp welke je in gedachten hebt. Stel scherp op dit onderwerp, zet de autofocus uit en maak een foto hiervan. Het uitschakelen van de autofocus is van belang, omdat je hierna foto’s maakt met een andere belichting of sluitertijd, maar je wel de focus op hetzelfde onderwerp wilt houden.

Vervolgens maak je de volgende foto’s, echter nu met een andere belichting.

Waar let je op bij HDR fotografie: een stappenplan

-          Statief voor een vast beeld;

-          Zorg ervoor dat je handmatig scherpstelling toepast;

-          Werk in RAW;

-          Maak minimaal 3 foto’s met een vast witbalans.

HDR fotografie in RAW mode

Het advies bij het maken van een HDR foto is om standaard de opmaak in RAW mode te zetten. Neem het voorbeeld van het schip hierboven. In het bewerkingsprogramma moet je de verschillende foto’s bewerken om tot zo’n resultaat te komen. In RAW mode zorg je ervoor dat de foto’s niet gecoprimeert worden in de camera tot een JPEG bestand. Daardoor krijg je meer informatie en kan je de details nog aanpassen in dit bewerkingsprogramma. Je krijgt namelijk in een RAW opname nog veel verborgen details in de lichte- en donkere details.

Nadelen HDR fotografie

Het maken van een HDR foto is niet iets wat je eenvoudig en snel doet. Om een HDR foto te kunnen maken moet je geduld hebben en de nodige voorbereidingen treffen. Dan nog kan het zo zijn dat je niet een juiste HDR foto kunt maken, bijvoorbeeld wanneer externe factoren opspelen.

Denk aan de wind, waardoor bewegende bomen te zien zijn of snel overdrijvende wolken, plotselinge regenval, etc. Er kunnen natuurlijk ook ineens voertuigen of mensen voorbij komen, waardoor je onnatuurlijke en/ of ongelijke foto’s krijgt welke niet goed te bewerken zijn. Wanneer je deze foto’s gaat samenvoegen, krijg je bewegingsonscherpte.

Daar noemen we direct een ander punt, wat ervoor zorgt dat je niet even vlug HDR fotografie erbij doet: het bewerken van de foto’s om tot een uiteindelijk (gewenst) resultaat te komen neemt de nodige tijd. Je hebt daarvoor bewerkingsprogramma’s benodigd, waar je je in zult moeten verdiepen.

Welke computerprogramma’s heb je nodig voor HDR fotografie?

Soms wordt HDR fotografie niet voor vol aangezien, omdat een HDR foto een onrealistisch beeld van de werkelijkheid zou geven. De meningen zijn hierover dus verdeeld, je kan ook stellen dat je door een HDR foto juist alle details laat zien.

Om het voorbeeld van de (HDR) foto van de lichtinval in de woonkamer nogmaals aan te halen. Met behulp van de HDR techniek, ben je in staat om zowel de dwarrelende stofdeeltjes en de zonnestraal op de voorgrond te tonen, als het beeld buiten het raam. Bijvoorbeeld hoe diezelfde zon je voortuin en alle bijbehorende gekleurde bloemen van extra glans voorziet.

Het heeft er ook mee te maken dat, met name de snelle fotografen, niet gebruik willen of kunnen maken van de bewerkingsprogramma’s de nodig zijn om een HDR foto te krijgen. Er zijn meerdere bewerkerkingsprogramma’s die je hiervoor kunt gebruiken. De meest bekende en toegepast zijn Adobe Photoshop (en Adobe Lightroom) en Photomatix.

HDR camera kopen

Merk je dat je zelf net wat meer uit een camera wilt halen en ben je enthousiast geworden door het fenomeen HDR fotografie? Voor de gevorderde fotograaf is het een absolute must om daarvoor een camera te hebben die de opnames vastlegt zoals jij dit wilt.

Zie jij je niet direct als de professionele fotograaf, maar merk je dat je meer uit je camera wilt halen en ook eens wilt uitproberen of HDR fotografie wat voor je is? Dan is een spiegelreflexcamera voor jou niet direct nodig, maar krijg je door een systeemcamera wel die mooie en bijzondere HDR foto’s waarvan jij dacht dat je ze nooit zou kunnen maken.

Ik hoop dat dit artikel je meer geleerd heeft over HDR fotografie en dat je hierdoor enthousiast bent geraakt over de mogelijkheden.
Mocht je nog aanvullende vragen hebben, neem dan contact op met een van onze specialisten of maak gebruik van onze handige livechat.